Z wizytą u laureatów PAKI 1985-1994 [cz. VIII]

Z WIZYTĄ U LAUREATÓW PAKI 1985-1994

CZĘŚĆ VIII
PAKA 1992

W dzisiejszej części skupimy się na roku 1992. Jest to rok ważny, ponieważ dożywotnim konferansjerem zostaje Piotr Bałtroczyk. Przegląd przeżywa jednak kryzys, bowiem do konkursu zgłosiła się najmniejsza jak dotąd liczba kabaretów- tylko 7. Podobnie jak w poprzednich latach, w archiwach PAKI brak oficjalnej informacji na temat przyznanych nagród. Oczywiście znamy zwycięzców, ale niestety bez określenia miejsc, które zdobyli. I tak w 1992 roku nagrodę zdobyli kabarety: „Czyści jak łza”, „Koń Polski”, „Kabel”, „Paka”, „Kabaret z Uniwersytetu w Dniepropietrowsku” i „Potem”.

Kabaret „Czyści jak łza” z Olsztyna, powstał w 1975 roku w Toruniu. Założycielami byli studenci Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – Marek „Maras” Markiewicz i bracia Wroniszewscy- Jan Kazimierz i Jaromir „Jaron” Hubert.  W czasach studenckich grupa wielokrotnie zmieniała nazwę, występowali m.in. jako „Kabaret Non Olet”, „Biobmersi” czy „Kciuk”. Żadna z tych nazw nie przetrwała długo i ostatecznie wrócili do „Czyści jak łza”, która wywodziła się początkowo z duetu gitarowo-fletowego. Tworzyli go Waldemar Kłusowski i Marek Markiewicz. Po ukończeniu studiów w 1980 roku członkowie podjęli pracę w Teatrze Lalek oraz zaangażowali się w projekt „Teatr w drodze”. Po kilku latach działalności zmienili nazwę na „Teatrzyk Piosenki Satyrycznej”, bowiem jak podkreślają artyści: Piosenka satyryczna, w którą można się zasłuchać i zapatrzeć jednocześnie, to nasza wizytówka. Kabaret specjalizuje się także w piosenkach literackich z nutką czarnego humoru i absurdu. Ponadto prezentują także swoje skecze, monologi i poezję satyryczną. Pod koniec lat 80. do kabaretu dołączają: Marek Trebiński i Elżbieta Grad-Cupriak. Od 1989 roku grupa zajęła się audycjami radiowymi w Radiu Olsztyn, są autorami m.in. takich audycji jak: „Radiowizja Lokalna”, „Radiowy Klub Akwarystów” czy „Krotochwile”.

Grupa artystyczna „Koń Polski” po chwili przerwy na podium wraca do gry. Z racji, że był już przez nas opisywany, przypominajka.

O kabarecie „Kabel” wiemy tyle, że pochodził z Gdańska, w skład grupy wchodzili: Tomasz Jura, Grzegorz Szlapa, Piotr Zawada, Ryszard Muszytowski oraz sekcja muzyczna Mieczysław Giedrojć z Bydgoszczy. Oprócz nagrody na PACE zdobyli także nagrodę publiczności na VIII Ostrołęckim Spotkaniu z Piosenką Kabaretową oraz I miejsce na Lidzbarskich Biesiadach Humoru i Satyry.

Grupa „Paka” była już przez nas opisywana w poprzednich częściach, przypominajka.

„Kabaret z Uniwersytetu w Dniepropietrowsku” to także nieznany twór. Posiadamy jedynie informację, że był patronatem dla kabaretu cywilnego „D.G.U”, w skład którego wchodzili: Grigorij Gelfer, Jewgienij Gienigin, Aleksander Konstatinow.

Na koniec kabaret „Potem”, który podobnie jak „Koń Polski” wraca na podium po przerwie, a że był już u nas omawiany,przypominajka.

Mimo braku oficjalnego werdyktu Jury, rok 1992 obfituje w trochę większą liczbę informacji na temat kabaretów niż w roku poprzednim. Pojawiły się nowe grupy artystyczne, ale „starzy wyjadacze” również nie dają za wygraną.
To tyle w dzisiejszej części. Zapraszamy na kolejną już niebawem!

ANETA TABISZEWSKA

Literatura:
Andrzej Domagalski, Leszek Kwiatkowski, Kabaret w Polsce 1950-2000, Krakowska Fundacja Teatralna, Kraków 2015.
Kozłowska A., Magiczny świat kabaretu PAKA 1985-2001, Kraków, 2002.

Z wizytą u laureatów PAKI 1985-1994 [cz.II]

Z WIZYTĄ U LAUREATÓW PAKI 1985-1994

CZĘŚĆ II
PAKA 1986

I MIEJSCE: POTEM, KOŃ POLSKI

Do drugiego Przeglądu Kabaretów Amatorskich zgłosiło się 21 kabaretów. Pierwsze miejsce zdobyli ex aequo „Koń Polski” oraz „Potem”. Z racji tego, iż pierwsza z wymienionych grup artystycznych była omawiana przez mnie w poprzedniej części, pominę ponowne jej opisywanie.

Kabaret „Potem” powstał w 1984 roku, w Zielonej Górze. Założycielami byli Krzysztof Langer i Dariusz Kamys. Pierwotny skład kabaretu to: Janusz Klimenko, Ewa Sopielewska, Andrzej Kłos, Mirosław Kowalik oraz Paweł Jarosz. Rok później Langera zastąpił Władysław Sikora.

W 1987 roku zawiesili swoją działalność, z powodu powołania do wojska dwóch członków kabaretu, a także przez zmęczenie i kryzys, które było spowodowane dużą intensywnością pracy i występów.

Powrócili w 1989 roku, ze zmienionym składem, w którym znalazła się Joanna Chuda (obecnie Kołaczkowska) oraz Adam Nowak. Rok później znowu nastąpiły zmiany w składzie grupy i tak kabaret „Potem” tworzyli: Joanna Kołaczkowska, Leszek Jenek, Mirosław Gancarz, Dariusz Kamys, Adam Pernal i Władysław Sikora. W latach 1984-1987 stworzyli trzy programy kabaretowe: „Potem I”, „Potem II” i „Potem III”. Natomiast przedstawione w 1991 roku „Bajki dla potłuczonych” zostały uznane za szczyt osiągnięć grupy. Zaczęła rosnąć ich popularność. Na PACE oprócz pierwszego miejsca zdobyli dwa razy Grand Prix. Także dwukrotnie na Festiwalu Artystycznym Młodzieży Akademickiej FAMA zdobyli Trójząb Neptuna.

Zakończyli działalność w 1999 roku. Jednak niektórych z członków legendarnego kabaretu „Potem” można obecnie zobaczyć na scenie kabaretowej: Kołaczkowska z Kamysem występują w kabarecie „Hrabi”, Sikora w „ADI”, natomiast Jenek w „Ciach”.

W 2013 roku pożegnaliśmy na zawsze „Smutnego”, Adama Pernala, fortepianistę, co pomykał, jak nikt, o czym możecie się przekonać, klikając tutaj.

II MIEJSCE: ERGO

W tym roku drugą nagrodę zdobywa kabaret „Ergo” za program „Metaforyzmy, czyli leśne korepetycje”. Podobnie jak „Koń Polski” grupa ta została opisana w poprzedniej części. Warty podkreślenia jest fakt, iż kabaret ten w porównaniu do roku 1985, przeskoczył o jedno miejsce na podium.

III MIEJSCE: U HAKA ZE SŁUPI

Trzecie miejsce zajęła grupa „U Haka” ze Słupi za program „Nasze najszczersze rozmowy”. W tym samym roku kabaret zdobył też II nagrodę na festiwalu OSPA w Ostrołęce, z „Piosenką o przyjazdach”, z tekstem Wojciecha Dróżdża i w wykonaniu Andrzeja Żądło.

Na jednej z płyt CD PAKI, „Piosenki Przeglądów Kabaretów PAKA. Wiwat satyryczny stan” z 2001 roku, znajduje się także utwór „Wielkanoc”. Niestety nie udało mi się znaleźć więcej informacji na temat tego kabaretu.

Rok 1986 przyniósł odkrycie w postaci kabaretu „Potem”. Pozostałe miejsca przypadły kabaretom, które pojawiły się na przeglądzie rok wcześniej. Zapraszamy na kolejny odcinek cyklu za dwa tygodnie.

ANETA TABISZEWSKA

LITERATURA
Andrzej Domagalski, Leszek Kwiatkowski, Kabaret w Polsce 1950-2000, Krakowska Fundacja Teatralna, Kraków 2015.
Agnieszka Kozłowska, Magiczny świat kabaretu PAKA 1985-2001, Kraków 2002.

Z wizytą u laureatów PAKI 1985-1994 [cz.I]

Z WIZYTĄ U LAUREATÓW PAKI 1985-1994

CZĘŚĆ I
PAKA 1985

Rozpoczynamy nowy cykl, w którym wrócimy pamięcią do początków najpopularniejszego przeglądu kabaretów w Polsce. Pochylimy się nad grupami artystycznymi, które zdobyły na nim czołowe miejsca lub tytuł Grand Prix. A o jaki przegląd chodzi? Oczywiście, że o Przegląd Kabaretów PAKA, który odbywa się nieprzerwanie od 1985 roku, w krakowskiej Rotundzie. Cykl ma na celu przypomnienie sylwetek zwycięskich zespołów i ukazanie jak przebiegała ich dalsza kariera, o ile w ogóle się rozwinęła.

GRAND PRIX: SKĄŻEŚ JEST

Rok 1985. Pierwszy Przegląd Kabaretów Amatorskich, do którego zgłosiło się 13 grup artystycznych. Grand Prix zdobywa „Skążeś jest” z Koszalina, za skecz Wybory. Nic Wam ta nazwa nie mówi? A jak napiszę „Koń Polski” będzie lepiej? Tak, to właśnie dzisiejszy „Koń Polski” zdobył na pierwszym Przeglądzie Grand Prix.
Kabaret ten powstał w 1985 roku (czyli sukces już na samym początku istnienia grupy) z inicjatywy Leszka Malinowskiego, przetrwał do dziś, w nieco zmienionym składzie. Byli członkowie zespołu to m.in.: Piotr Kryszan, Małgorzata Malinowska, Celina Monikowska Martini, Jan Martini, Roman Franczak oraz Mieczysław Giedrojć. Jak mówi sam założyciel kabaretu, występ na PACE był początkiem „Konia Polskiego”. Podczas Przeglądu w 1985 roku, w skład zespołu wchodziła grupa pantomimiczna z Koszalina, m.in. Romek Frańczak, Piotr Kryszan, Jacek Kubiak. Rok później kabaret ten zdobył na PACE pierwszą nagrodę. Udział w konkursie okazał się dla „Konia Polskiego” bardzo dobrą decyzją, co możemy obserwować obecnie, bowiem niezmiennie od kilkudziesięciu lat jest jedną z najpopularniejszych grup kabaretowych w Polsce. Chyba nie ma w tym kraju żadnego fana kabaretu, który nie zetknąłby się z Marianem i Helą. „Koń Polski” od wielu lat jest również organizatorem Festiwalu Kabaretu w Koszalinie.
Jak mógł się prezentować ten kabaret w 1985 roku, możecie zobaczyć w skeczu grupy z tamtych lat, Wybory.

Oficjalna strona Internetowa kabaretu: www.kabaretkonpolski.pl.

I MIEJSCE: FAJF, I Z POZNANIA I Z TORUNIA

Pierwsza nagroda została przyznana dwóm kabaretom: „Kabaretowi Fajf” z Radomia, za program Antygona oraz „I z Poznania i z Torunia” z Torunia, za program Bez tytułu.

Pierwszy z wyżej wymienionych zespołów był grupą licealistów, w którego skład wchodził także nauczyciel języka angielskiego (domyślamy się zatem genezy nazwy), Sławek Franecki. Grupa powstała w 1985 roku, deklarując się jako kabaret polityczny, przez co była szczególnie cenzurowana. Jak się później okazało, z udziałem w krakowskim konkursie wcale nie było tak kolorowo, bowiem założyciel grupy został wyrzucony ze szkoły, a części uczniów zagrożono niedopuszczeniem do matury. Jednak odwaga i upartość zaowocowały wygraniem Przeglądu.
W skład zespołu, w 1985 roku, wchodzili m.in.: Sławomir Franecki, Elwira Prokop, Anna Łada, Anna Czarnecka, Małgorzata Domagała, Marzena Janigacz, Karol Lipkowski, Tomasz Paprocki, Zbigniew Śliwiński, Dariusz Blachliński, Jarosław Skowron, Tomasz Markiewicz, Michał Budzisz. Sukces z PAKI powtórzyli na Lidzbarskich Biesiadach Humoru i Satyry. Data zakończenia działalności kabaretu nie jest znana.
Wiemy natomiast, że na 25. PACE zdobyli nagrodę za najbardziej polityczny program, był to rok 2009. Pięć lat później zmarł założyciel kabaretu, więc prawdopodobnie koniec ich działalności można datować w przybliżeniu na lata 2010-2014.
Jeśli jesteście ciekawi stylistyki tej grupy, polecamy piosenkę List do Andre Bretona, z płyty The best of PaKA 1985-2003, z zapadającym w pamięć wersem refrenu: „Surrealizm, surrealizm”.

Drugim zwycięzcą była grupa muzyczna o charakterze kabaretowym, „I z Poznania i z Torunia”, która powstała w okresie stanu wojennego.
Założycielami byli Mariusz Lubomski oraz Rafał Bryndal. Natomiast pozostali członkowie to: Agnieszka Linette, Piotr Horbulewicz, Jacek Podbielski, Krzysztof Pydyński i Maciej Barabasz. Na Przeglądzie, serca Jurorów podbili piosenką Indianie i kowboje, której nie zaakceptowała cenzura, przez co zmuszeni byli zapłacić grzywnę. Zespół zakończył działalność w 1987 roku.
Piosenki, która przyniosła im uznanie Jury pierwszej PAKI, możecie posłuchać np. tutaj.

II MIEJSCE: JAGIELLONIA

Laureatem drugiej nagrody był „Kabaret Jagiellonia” za program Patologia i muzykoterapia. Niestety nie udało mi się znaleźć żadnych informacji na temat tego kabaretu.

III MIEJSCE: ERGO

Trzecie miejsce na podium zajęła grupa artystyczna „Ergo”, za program Rozmowy w granicach zdrowego rozsądku. Powstała w 1983 roku, w Nowym Sączu. Założycielem jest Leszek Bolanowski. W skład kabaretu wchodzą także: Olga Bolanowska, Jadwiga Kmiecik, Magdalena Mróz, Ewa Bierońska, Krzysztof Koneczny, Halina Słowik, Andrzej Krupczyński i Paweł Ferenc.
Zespół, oprócz działalności kabaretowej, zajmuje się także innymi przedsięwzięciami artystycznymi (widowiska, koncerty, benefisy sądeckie, programy radiowe).
Istnieją do dziś i nadal wygrywają między innymi swoje słynne Limeryki.

Oficjalna strona internetowa grupy: www.ergo.mnet.pl.

Tak przedstawia się pierwszy Przegląd Kabaretów PAKA, w 1985 roku. Jak widzimy niektóre grupy artystyczne „złapały wiatr w żagle” i popłynęły w kierunku dalszych sukcesów kabaretowych, a inne poprzestały na Przeglądzie.

ANETA TABISZEWSKA

LITERATURA
Andrzej Domagalski, Leszek Kwiatkowski, Kabaret w Polsce 1950-2000, Krakowska Fundacja Teatralna, Kraków 2015.
Agnieszka Kozłowska, Magiczny świat kabaretu PAKA 1985-2001, Kraków 2002.