Małopolskie Festiwale Kabaretowe [I]

Wakacje trwają w najlepsze, pogoda dopisuje, no może czasami ma słabsze chwile, ale ogólnie miewa się dobrze… 😉 Okres letniego wypoczynku to nie lada gratka dla wielbicieli kabaretów, bowiem wiele grup kabaretowych wyrusza w nadmorskie lub letnie trasy, by umilać czas urlopowiczom. Czas wakacji to nie tylko występy kabaretowe, ale także czas różnych festiwali, takich jak m.in. Lidzbarskie Wieczory Humoru i Satyry, Mulatka czy Parodiola. Pewnie większość z Was je zna i kojarzy, może nawet uczestniczyła w nich, a może oglądała w telewizji. My postanowiłyśmy rozpocząć nowy cykl właśnie o festiwalach kabaretowych. Zainspirowane letnimi festiwalami, pomyślałyśmy dlaczego by nie przybliżyć  Wam, imprez kabaretowych, które odbywają się w przeciągu całego roku. Lecz z racji tego, że kochamy krakowski kabaret i też trochę dlatego, że nazwa naszego bloga do czegoś zobowiązuje… 😉 Postanowiłyśmy, że nowy cykl będzie cyklem o małopolskich festiwalach kabaretowych, w którym scharakteryzujemy poszczególne imprezy kabaretowe pod każdym względem! 🙂

PAKA

Na pierwszy ogień idzie największy festiwal kabaretowy w Polsce, czyli PAKA.

Przegląd Kabaretów Amatorskich, bo tak brzmi rozwinięcie skrótu PAKA, rozpoczął się w 1985 roku, w Krakowie. Głównym pomysłodawcą tego wydarzenia był Mirek Wujas. Wraz z grupką znajomych z Uniwersytetu postanowili zrealizować ten szalony pomysł, bo jak wiemy ówczesne czasy nie przemawiały na ich korzyść. Wydarzenie to miało też mieć trochę charakter polityczny, by pokazać władzy, że społeczeństwo nie jest zadowolone z obecnej sytuacji. Pierwszy Przegląd odbył się w sali Domu Studenckiego Piast, w której nie było nic, co mogłoby jakoś pomóc w organizacji tego przedsięwzięcia. Jednak jak mówi przysłowie: „Dla chcącego nic trudnego”. Udało im się zorganizować wszystkie potrzebne rzeczy, by pierwszy Przegląd Kabaretów Amatorskich mógł się odbyć. Odbył się bez wstępnych eliminacji, wszystkie kabarety, które zgłosiły chęć  udziału w imprezie, wystąpiły na Przeglądzie. W pierwszym składzie Jury zasiedli: Jacek Fedorowicz, Maciej Zembaty, Lucjan Suchanek i Władysław Kozakiewicz (jego słynny gest z Letnich Igrzysk Olimpijskich w Moskwie był logiem Przeglądu przez kilka lat). Historycznymi zwycięzcami konkursu byli: kabaret Skążeś jest (Grand Prix), Fajf oraz I z Poznania i z Torunia (ex aequo I miejsce), a nagrody to: lustro, bryła sera i szmaciana lalka przebrana za błazna.

Pierwszy plakat PAKI z gestem Kozakiewicza.

Jeśli chcecie dowiedzieć się coś więcej o Laureatach PAKI, zapraszam do poprzedniego cyklu, tutaj.

Sukces pierwszej PAKI zaowocował organizacją kolejnych edycji, jednak wciąż nie było kolorowo. Organizatorzy chcieli zapewnić występującym lepsze warunki, dlatego zrezygnowano z gościnności Domu Studenckiego Piast, imprezę przeniesiono do Centrum Kultury Rotunda (w której Przegląd zadomowił się na długie lata), a w sali, w której miała miejsce pierwsza PAKA, odbywały się eliminacje. Ze względu na cenzurę, w 1986 roku postanowiono organizować laureatom mniej oficjalne występy, które były możliwe dzięki pomocy ks. Kazimierza Jancarza, bowiem udostępnił on występującym dolną kaplicę w nowohuckim kościele w Mistrzejowicach. Później, gdy programy kabaretowe przybierały charakter bardziej polityczny (co stało się od pewnego momentu tradycją) w Piwnicy Pod Baranami.

Rok 1992 był szczególny dla Przeglądu z paru względów. Pierwszy: do programu zostały wprowadzone pojedynki między kabaretami/satyrykami (pierwsze próby tych pojedynków miały miejsce w 1990 roku), które okazały się strzałem w dziesiątkę i stały się znakiem firmowym Przeglądu. Drugi: po zakończonym konkursie organizatorzy jak i występujący spotkali się na „pieczonym baranie” w Beskidzie Sądeckim. Zabawa była przednia, a jak wiemy imprezy łączą ludzi, tak więc postanowili spędzić wspólnie także Sylwestra. Spotkania te przyczyniły się do stworzenia Warsztatów Kabaretowych, które są organizowane do dziś. Trzeci: Piotr Bałtroczyk został mianowany dożywotnim konferansjerem Przeglądu. Dlatego co roku PAKA zaczyna się jego słynnym powiedzeniem: „Witam Państwa w tej oto pięknej, klimatyzowanej sali krakowskiego klubu Rotunda!”. Kończę ten wątek, bo jak już pewnie wiecie to mój ulubiony artysta kabaretowy i boję się, że całkiem zmienię temat. O czym to ja pisałam… a, PAKA, no tak! 😉

Również rok 1995 był ważny dla Przeglądu, bowiem obchodził on swoje dziesięciolecie. Zorganizowano więc kabareton, który później stał się przykładem dla podobnych imprez, realizowanych przez telewizję.

Dzięki dużemu zainteresowaniu Przeglądem, zarówno przez publiczność jak i kabaretów, chcących wpisać się w jego historię, postanowiono stworzyć w 2007 roku Stowarzyszenie Promocji Sztuki Kabaretowej PAKA. Od tej pory to Stowarzyszenie zajmuje się koordynowaniem przygotowań do Przeglądu, jak i różnymi innymi projektami kabaretowymi.

W roku 2014 miano dożywotniego konferansjera otrzymał Tomasz Jachimek, który niestety zrezygnował z pełnienia tej funkcji w tym roku. Jednak rozstanie z Przeglądem nie jest tak łatwe, jak mu się wydawało. Bowiem Jury 32. EDF PAKI, owszem wyraziło ból, spowodowany rezygnacją, ale nie zwolniło Tomka Jachimka z dożywotniego pisania tradycyjnej już piosenki o Jury, dla jego następców. Takie dowcipne jest Jury na PACE. 😉

Sam Przegląd składa się z trzech części: Eliminacji, Półfinałów i Finałów. Trzeba zaznaczyć, że organizatorzy wyciągnęli pomocną dłoń do uczestników i od pewnego momentu organizują eliminacje w różnych miastach Polski (m.in. Warszawa, Wrocław, Kielce), starając się co roku bywać w innym mieście niż poprzednio. Półfinały jak i Finały odbywają się już na miejscu w Centrum Kultury Rotunda. Od dwóch latach w ostatni dzień Finału Przeglądu organizowana jest uroczysta Gala w Kinie Kijów, na której oficjalnie wręczane są nagrody dla uczestników oraz występy kabaretowe.

Podsumowując, PAKA jest największym i najpopularniejszym festiwalem kabaretowym w Polsce. Podczas Przeglądu do Krakowa zjeżdżają się kabarety z różnych stron Polski, prezentując szerszej publiczności swoje programy. Niektóre są dobre inne gorsze, ale od tego właśnie jest ta impreza, by wybierać perełki kabaretowe i pokazywać je światu. Swoją popularność, dzięki uczestnictwu w Przeglądzie, zawdzięczają kabarety, m.in. Moralnego Niepokoju, Formacja Chatelet, Koń Polski czy Ani Mru Mru. Czy gdyby nie PAKA, mielibyśmy okazję oglądać dzisiaj tak dobre skecze i programy prezentowane przez kabarety, śmiejąc się z własnych przywar?

Zapraszamy na następną cześć cyklu! 🙂

 

ANETA TABISZEWSKA