Z wizytą u laureatów PAKI 1985-1994 [cz.I]

Z WIZYTĄ U LAUREATÓW PAKI 1985-1994

CZĘŚĆ I
PAKA 1985

Rozpoczynamy nowy cykl, w którym wrócimy pamięcią do początków najpopularniejszego przeglądu kabaretów w Polsce. Pochylimy się nad grupami artystycznymi, które zdobyły na nim czołowe miejsca lub tytuł Grand Prix. A o jaki przegląd chodzi? Oczywiście, że o Przegląd Kabaretów PAKA, który odbywa się nieprzerwanie od 1985 roku, w krakowskiej Rotundzie. Cykl ma na celu przypomnienie sylwetek zwycięskich zespołów i ukazanie jak przebiegała ich dalsza kariera, o ile w ogóle się rozwinęła.

GRAND PRIX: SKĄŻEŚ JEST

Rok 1985. Pierwszy Przegląd Kabaretów Amatorskich, do którego zgłosiło się 13 grup artystycznych. Grand Prix zdobywa „Skążeś jest” z Koszalina, za skecz Wybory. Nic Wam ta nazwa nie mówi? A jak napiszę „Koń Polski” będzie lepiej? Tak, to właśnie dzisiejszy „Koń Polski” zdobył na pierwszym Przeglądzie Grand Prix.
Kabaret ten powstał w 1985 roku (czyli sukces już na samym początku istnienia grupy) z inicjatywy Leszka Malinowskiego, przetrwał do dziś, w nieco zmienionym składzie. Byli członkowie zespołu to m.in.: Piotr Kryszan, Małgorzata Malinowska, Celina Monikowska Martini, Jan Martini, Roman Franczak oraz Mieczysław Giedrojć. Jak mówi sam założyciel kabaretu, występ na PACE był początkiem „Konia Polskiego”. Podczas Przeglądu w 1985 roku, w skład zespołu wchodziła grupa pantomimiczna z Koszalina, m.in. Romek Frańczak, Piotr Kryszan, Jacek Kubiak. Rok później kabaret ten zdobył na PACE pierwszą nagrodę. Udział w konkursie okazał się dla „Konia Polskiego” bardzo dobrą decyzją, co możemy obserwować obecnie, bowiem niezmiennie od kilkudziesięciu lat jest jedną z najpopularniejszych grup kabaretowych w Polsce. Chyba nie ma w tym kraju żadnego fana kabaretu, który nie zetknąłby się z Marianem i Helą. „Koń Polski” od wielu lat jest również organizatorem Festiwalu Kabaretu w Koszalinie.
Jak mógł się prezentować ten kabaret w 1985 roku, możecie zobaczyć w skeczu grupy z tamtych lat, Wybory.

Oficjalna strona Internetowa kabaretu: www.kabaretkonpolski.pl.

I MIEJSCE: FAJF, I Z POZNANIA I Z TORUNIA

Pierwsza nagroda została przyznana dwóm kabaretom: „Kabaretowi Fajf” z Radomia, za program Antygona oraz „I z Poznania i z Torunia” z Torunia, za program Bez tytułu.

Pierwszy z wyżej wymienionych zespołów był grupą licealistów, w którego skład wchodził także nauczyciel języka angielskiego (domyślamy się zatem genezy nazwy), Sławek Franecki. Grupa powstała w 1985 roku, deklarując się jako kabaret polityczny, przez co była szczególnie cenzurowana. Jak się później okazało, z udziałem w krakowskim konkursie wcale nie było tak kolorowo, bowiem założyciel grupy został wyrzucony ze szkoły, a części uczniów zagrożono niedopuszczeniem do matury. Jednak odwaga i upartość zaowocowały wygraniem Przeglądu.
W skład zespołu, w 1985 roku, wchodzili m.in.: Sławomir Franecki, Elwira Prokop, Anna Łada, Anna Czarnecka, Małgorzata Domagała, Marzena Janigacz, Karol Lipkowski, Tomasz Paprocki, Zbigniew Śliwiński, Dariusz Blachliński, Jarosław Skowron, Tomasz Markiewicz, Michał Budzisz. Sukces z PAKI powtórzyli na Lidzbarskich Biesiadach Humoru i Satyry. Data zakończenia działalności kabaretu nie jest znana.
Wiemy natomiast, że na 25. PACE zdobyli nagrodę za najbardziej polityczny program, był to rok 2009. Pięć lat później zmarł założyciel kabaretu, więc prawdopodobnie koniec ich działalności można datować w przybliżeniu na lata 2010-2014.
Jeśli jesteście ciekawi stylistyki tej grupy, polecamy piosenkę List do Andre Bretona, z płyty The best of PaKA 1985-2003, z zapadającym w pamięć wersem refrenu: „Surrealizm, surrealizm”.

Drugim zwycięzcą była grupa muzyczna o charakterze kabaretowym, „I z Poznania i z Torunia”, która powstała w okresie stanu wojennego.
Założycielami byli Mariusz Lubomski oraz Rafał Bryndal. Natomiast pozostali członkowie to: Agnieszka Linette, Piotr Horbulewicz, Jacek Podbielski, Krzysztof Pydyński i Maciej Barabasz. Na Przeglądzie, serca Jurorów podbili piosenką Indianie i kowboje, której nie zaakceptowała cenzura, przez co zmuszeni byli zapłacić grzywnę. Zespół zakończył działalność w 1987 roku.
Piosenki, która przyniosła im uznanie Jury pierwszej PAKI, możecie posłuchać np. tutaj.

II MIEJSCE: JAGIELLONIA

Laureatem drugiej nagrody był „Kabaret Jagiellonia” za program Patologia i muzykoterapia. Niestety nie udało mi się znaleźć żadnych informacji na temat tego kabaretu.

III MIEJSCE: ERGO

Trzecie miejsce na podium zajęła grupa artystyczna „Ergo”, za program Rozmowy w granicach zdrowego rozsądku. Powstała w 1983 roku, w Nowym Sączu. Założycielem jest Leszek Bolanowski. W skład kabaretu wchodzą także: Olga Bolanowska, Jadwiga Kmiecik, Magdalena Mróz, Ewa Bierońska, Krzysztof Koneczny, Halina Słowik, Andrzej Krupczyński i Paweł Ferenc.
Zespół, oprócz działalności kabaretowej, zajmuje się także innymi przedsięwzięciami artystycznymi (widowiska, koncerty, benefisy sądeckie, programy radiowe).
Istnieją do dziś i nadal wygrywają między innymi swoje słynne Limeryki.

Oficjalna strona internetowa grupy: www.ergo.mnet.pl.

Tak przedstawia się pierwszy Przegląd Kabaretów PAKA, w 1985 roku. Jak widzimy niektóre grupy artystyczne „złapały wiatr w żagle” i popłynęły w kierunku dalszych sukcesów kabaretowych, a inne poprzestały na Przeglądzie.

ANETA TABISZEWSKA

LITERATURA
Andrzej Domagalski, Leszek Kwiatkowski, Kabaret w Polsce 1950-2000, Krakowska Fundacja Teatralna, Kraków 2015.
Agnieszka Kozłowska, Magiczny świat kabaretu PAKA 1985-2001, Kraków 2002.